W starożytnym Rzymie przestrzegano zasady actor sequitur forum rei („powód idzie za miejscem sądu pozwanego”). W polskim ustawodawstwie tzw. właściwość ogólna została wyrażona w art. 27 § 1 k.p.c. Nie oznacza to jednak, że jeżeli jesteś np. z Łodzi, a twój przeciwnik procesowy ma miejsce zamieszkania w Katowicach albo siedzibę w Szczecinie, to sprawa koniecznie musi odbyć się w tych miejscowościach.
Oprócz właściwości ogólnej istnieje właściwość przemienna oraz właściwość wyłączna.
Właściwość przemienna daje osobie inicjującej postępowanie możliwość skierowanie sprawy do innego Sądu niż Sąd właściwości ogólnej pozwanego. W celu skorzystania z tego uprawnienia, w pierwszej kolejności należy odpowiedzieć sobie na pytanie, co jest przedmiotem naszego roszczenia. Ustawodawca przypisał uprawnienie do skorzystania z właściwości przemiennej do pewnych rodzajów spraw, np. pozew o alimenty może został złożony także przed Sądem osoby uprawnionej. Właściwość przemienna może także wynikać z cech naszego przeciwnika: Jeżeli jest on przedsiębiorcą, to właściwość przemienna może dawać powodowi uprawnienie do wytoczenia sprawy przed Sądem zakładu głównego lub siedziby przedsiębiorcy. W stosunkach umownych strony mogą same wskazać, jaki Sąd jest właściwy do rozpoznawania spraw wynikających z danego kontraktu. Zarzut dotyczący właściwości Sądu wynikającej z umowy może zgłosić także pozwany. Odbywa się to w ten sposób, że w pierwszym piśmie skierowanym do Sądu, pozwany powinien, oprócz merytorycznego zajęcia stanowiska, wskazać, że strony umówiły się o właściwość innego Sądu i wnieść o przekazanie sprawy. WAŻNE! W piśmie inicjującym postępowanie należy wskazać, że korzystasz z właściwości przemiennej. W przeciwnym wypadku sprawa zostanie przekazana do Sądu właściwości ogólnej.
Właściwość wyłączna dotyczy spraw, które ze względu na swój przedmiot mogą zostać wytoczone tylko przed określonym Sądem. Przykładowo sprawy dotyczące spadków będą rozpoznawać Sądy ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy. WAŻNE! Nawet jeśli jakaś sprawa powinna być rozpoznana z uwzględnieniem przepisów o właściwości wyłącznej w postępowaniu nieprocesowym, nie wyklucza to złożenia wniosku o wyznaczenie innego Sądu do rozpoznania sprawy ze względów celowościowych.
Oddzielną kategorią są sprawy rozpoznawane przez e-Sąd w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Wszystkie pozwy w tym trybie są kierowane do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód. WAŻNE! W razie skutecznego zaskarżenia elektronicznego nakazu zapłaty sprzeciwem, akta sprawy są kierowane do Sądu właściwości ogólnej pozwanego.
Tak więc warto skorzystać z porady prawnej, aby upewnić się, przed którym Sądem musimy lub możemy wytoczyć powództwo. Pomoc adwokata może oszczędzić Ci wydatków oraz kłopotów związanych z prowadzeniem sprawy w odległej miejscowości.