Podstawową kwestią w sprawie tego rodzaju jest wyliczenie, jaką dokładnie kwotę żąda dla siebie powód.
W pozwie powinna być wskazana precyzyjna kwota roszczenia. Co prawda istnieje możliwość zasądzenia odpowiedniej kwoty według uznania sędziego, jednak nie zwalnia to powoda z obowiązku dokładnego określenia żądania. Ponadto, zastosowanie tej instytucji jest ograniczone tylko do zamkniętego katalogu spraw: o naprawienie szkody, o dochody, zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie.
Rzecz jest prosta, jeśli wartość roszczenia wynika z dokumentów, np. faktury lub oświadczenia o uznaniu długu. Problem może pojawić się, jeśli określenie wartości roszczenia wymaga przeprowadzenia operacji matematycznych. Przykładowo, wynajmujący żądając zapłaty czynszu powinien wskazać, za jaki okres domaga się świadczenia i jaką stawkę świadczenia przyjął za jeden miesiąc. WAŻNE! Niewykazanie wysokości roszczenia będzie skutkowało oddaleniem powództwa. W pewnych kategoriach spraw wysokość roszczenia może być wykazana za pomocą dowodu z opinii biegłego. Jednakże samo zgłoszenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego nie wyłącza obowiązku precyzyjnego określenia roszczenia.
Jeżeli w jednym pozwie powód domaga się zasądzenia na swoją rzecz kilku świadczeń pieniężnych (np. odszkodowania i zadośćuczynienia) konieczne jest określenie wartości każdego z tych roszczeń. Osoba sporządzająca pozew nie może ograniczyć się do całościowego określenia jednej kwoty, jaka miałaby zostać zasądzona przez Sąd.
Powód zakładając sprawę o zapłatę może wybrać tryb, w jakim rozpozna ją Sąd. W szczególności powód może wnosić o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym lub nakazowym. Najkorzystniejsze dla powoda jest rozpoznawanie sprawy w postępowaniu nakazowym choćby ze względu na to, że ten tryb procedowania jest tańszy od pozostałych. WAŻNE! Wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wchodzi w grę wyłącznie wtedy, gdy roszczenie jest wykazane za pomocą odpowiedniego dowodu, np. fakturą podpisaną przez dłużnika lub wekslem.
Rozstrzygnięcie sprawy nakazem zapłaty (niezależnie od tego, w jakim trybie został wydany) różni się od wydania wyroku tym, że jeśli Sąd uzna twierdzenia powoda zawarte w pozwie za uzasadnione, wydaje nakaz zapłaty. Następnie orzeczenie jest doręczane pozwanemu wraz z odpisem pozwu i informacją o możliwości złożenia środka odwoławczego w terminie dwóch tygodni. Wiele osób dziwi się, gdy otrzymują rozstrzygnięcie Sądu o obowiązku zapłaty pomimo, że nie wiedziały zostały poinformowane o żadnej rozprawie. Nakazy zapłaty są wydawane bez udziału stron i bez wyznaczania rozprawy.
Istotną kwestią przy zakładaniu sprawy o zapłatę są także odsetki ustawowe za opóźnienie. Obok roszczenia głównego powód może domagać się zasądzenia odsetek od następnego dnia, w którym sporne roszczenie stało się wymagalne. Przykładowo, jeśli w fakturze wskazano, że zapłata ma nastąpić do dnia 1 czerwca 2017 r., to odsetki można naliczać od 2 czerwca. Ponadto, powód może dokonać kapitalizacji odsetek. Polega to na tym, iż wylicza się kwotę należnych odsetek na dzień sporządzenia pozwu. Tak uzyskaną sumę dodaje się do wartości należności głównej. Taka operacja jest korzystna dla powoda, ponieważ powiększa podstawę, od której liczone są odsetki ustawowe za opóźnienie. WAŻNE! Z art. 482 § 1 k.c. wynika zakaz anatocyzmu, czyli naliczania odsetek od odsetek. W razie kapitalizacji odsetek, powód może naliczać od nich odsetki ustawowe za opóźnienie dopiero od dnia wytoczenia powództwa.